Założenia programu rozwoju terenów zielonych w Radomiu
Radom, drugie co do wielkości miasto Mazowsza, posiada bogatą tradycję jako ośrodek o charakterze przemysłowym. W wyniku transformacji ustrojowej oraz likwidacji przemysłowych zakładów produkcyjnych, w mieście pozostały firmy (głównie z sektora prywatnego), które oferują swe usługi dla przemysłu precyzyjnego, metalowego oraz skórzanego. Współcześnie miasto rozwija sektor branży logistycznej z uwagi na swoje sprzyjające położenie na przecięciu kilku ważnych szlaków komunikacyjnych oraz strategicznej inwestycji – budowie lotniska.
Radom jako miasto post-industrialne stoi przed wyzwaniem zrównoważonego rozwoju. Dotychczas podjętymi działaniami w tym zakresie było wdrożenie bezemisyjnych form transportu publicznego (m.in.: systemy rowerów miejskich, floty autobusów elektrycznych i wodorowych), wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w gospodarce miejskiej oraz rozwój terenów zieleni. Zieleń stała się nieodłącznym elementem współczesnego miasta a jej rola w tworzeniu ekologicznego systemu gminy stanowi podstawę dla określenia spójnej, planowej i długoterminowej polityki rozwoju przestrzeni publicznych w naszym mieście.
Dokumentami istotnymi z punktu widzenia rozwoju zieleni w Radomiu są Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego (SUiKZP), Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego (MPZP), Strategia dalszego rozwoju Gminy Miasta Radomia – Radom 2030 oraz aktualnie opracowywany „Program Rozwoju Terenów Zieleni w Radomiu” (PRTZ). Ostatni dokument będzie stanowił odpowiedź na pytanie – według jakich założeń reorganizować przestrzeń miejską by była przyjazna mieszkańcom i jednocześnie środowisku naturalnemu. W dobie presji inwestycyjnej, deficytu terenów, sprawą najistotniejszą jest wykorzystanie wszelkich możliwych przestrzeni i ich optymalne zagospodarowanie jako zieleń o różnych funkcjach, dużej pojemności rekreacyjnej, tak by stworzyć warunki do wypoczynku oraz zminimalizować wpływ niekorzystnych zmian klimatu na mieszkańców naszego miasta.
Powyższy dokument obejmuje, m.in. szereg propozycji w zakresie edukacji ekologicznej mieszkańców, angażując ich do włączenia się w rozwój miasta. Modelowym przykładem stało się urządzanie na terenie szkół i przedszkoli ogródków dydaktycznych stanowiących zakątki cichego wypoczynku oraz miejsca do prowadzenia lekcji terenowych. Większość placówek posiada rezerwy terenu do zwiększenia zasobów zieleni, a tym samym poprawy warunków do nauki wypoczynku dzieci i młodzieży. Zaangażowanie szkół różnego szczebla ma przekonać mieszkańców do szanowania każdego elementu przyrodniczego, zmniejszania ilości odpadów, nawet tych „zielonych” – wyznaczenie niewielkich enklaw przeznaczonych na przesadzenie niechcianej roślinności, np. w ogrodach społecznych. Ponadto, dokument prezentuje szeroki wachlarz działań dających mieszkańcom możliwość zdobycia wiedzy o szeroko pojmowanym środowisku przyrodniczym, ekologii oraz o planach i zadaniach podejmowanych w tym zakresie. W katalogu działań PRTZ opisane zostały również zielone inicjatywy, takie jak baza radomskich drzew – https://drzewa.radom.pl. Jest to system bazo-danowy, w którym aktualnie wpisanych jest już ponad 4 tys. drzew. Zamysł dotyczy włączenia jak najwięcej osób w inwentaryzację drzewostanu w Radomiu. Działanie to zwiększy nie tylko świadomość, ale również odpowiedzialność za otaczającą nas przestrzeń i zasoby przyrodnicze.
Inną kategorią działań zaprezentowanych w PRTZ stanowią wytyczne o charakterze techniczno-inwestycyjnym, bowiem kwintesencją programu jest połączenie w spójną całość systemu przyrodniczego miasta wykorzystując istniejące formy przyrody oraz utworzenie nowych korytarzy ekologicznych. Flagowe rozwiązanie, tj. „Zielony Pierścień z Sięgaczami” stanowić będzie osnowę wyjściową do utworzenia powiązanego przestrzennie systemu terenów zieleni poprzez „sięgacze”, który podniesie efektywność zieleni, zmniejszy negatywne oddziaływania związane ze zmianami klimatu oraz zwiększy pojemność rekreacyjną miasta oraz jego funkcje biocenotyczne. Pierścień oparty zostanie na układzie istniejących terenów zieleni i obszarów czynnych biologicznie oraz będzie zaprojektowany w spójnej przestrzennie i funkcjonalnie formie poprzez zagospodarowanie nieużytków na tereny zieleni, modernizację i powiększenie istniejących parków, jak również wzmocnienie przyrodnicze i techniczne już zrewitalizowanych terenów. Wraz z zaplanowanymi powyżej działaniami, poprawi się ich jakość, trwałość oraz pojemność rekreacyjna. Przyczyni się również do efektywności klimatycznej, tj. poprawy jakości powietrza, mikroklimatu, minimalizacji niekorzystnych inwersji powietrza, ograniczenia spływu powierzchniowego a także zmniejszenia negatywnych skutków zmian klimatu. Działania te znacząco wpłyną również na podniesienie estetyki miasta i warunków życia mieszkańców, zwiększy bioróżnorodność czy też integrację społeczną.
Celem opracowania jest wskazywanie kierunków rozwoju miasta na płaszczyźnie utrzymania równowagi między zabudową miejską a błękitno-zieloną infrastrukturą poprzez szeroki katalog proponowanych rozwiązań. W związku z presją inwestycyjną zmniejsza się dostępność terenów do zagospodarowania jako zieleń, dlatego też wszelkie możliwe powierzchnie jeszcze nie przeznaczone na inne cele należy sukcesywnie urządzać jako parki kieszonkowe, zieleńce, pasy zieleni o funkcji ochronnej i izolacyjnej. Należy zadbać również o odtworzenie terenów zieleni towarzyszących zabudowie wielorodzinnej na terenach gminnych, przywracając zielone dziedzińce i podwórka wokół osiedlowych budynków. Dokument podkreśla rolę zwiększania usług ekosystemów wodnych, w tym promocję małej retencji w gospodarstwach indywidualnych oraz miejskie działania inwestycyjne, takie jak budowa dużych i małych zbiorników retencyjnych czy też otwieranie kanalizacji deszczowej w terenach otwartych i rekreacyjnych. Autorzy radomskiego opracowania przedstawiają wytyczne dobrego projektowania krajobrazu miejskiego, wskazując na włączanie przestrzeni publicznych w układy przyrodnicze miasta. Przestrzeń publiczna jest sercem miasta, która powinna tętnić życiem, integrować mieszkańców jak również tworzyć pole dla wspólnych inicjatyw. Do realizacji tychże celów przy uwzględnieniu uwarunkowań biologiczno-geograficznych, konieczne było stworzenie wspólnych dla radomian, samorządu lokalnego oraz inwestorów zasad pozwalających na strategiczne zarządzanie przestrzenią. „Program Rozwoju Terenów Zieleni w Radomiu” prezentuje kompleksowe rozwiązania oparte na kanwie ekologicznego rozwoju miasta.
Dodaj komentarz